บทสวดมนต์และคาถาบูชาพระพิฆเนศ
บทสวดมนต์และคาถา สำหรับบูชาพระพิฆเนศนั้นในแบบดั้งเดิมโบราณ มีเป็นร้อยๆ กว่าบท..
และแบบสมัยใหม่ที่มีการดัดแปลงความหมายให้เหมาะสม ก็มีอีกหลายพันบทตามแต่ละประเทศ ลัทธิ และวัฒนธรรมท้องถิ่นที่แตกต่างกันออกไป (เช่นในประเทศไทย ก็มีการประพันธ์บทสวดพระพิฆเนศขึ้นมาใหม่หลายบทเช่นกัน)
สามารถเลือกสวดบทใดๆได้ตามความสะดวก หรือเท่าที่จำได้
ควรเริ่มต้นจากการสวดบทเดียว จากนั้นให้ท่องจำและศึกษาเพิ่มเติมจนสามารถสวดได้หลายๆ บทในแต่ละบทสวด จะสวดบูชาแค่รอบเดียวหรือสวด 3 , 5 , 7 , 9 จบก็สามารถทำได้แต่ชาวฮินดูไม่มีการกำหนดตายตัวว่า มนต์บทใดจะต้องสวดกี่รอบ สามารถเลือกสวดมนต์บทใดๆ ก่อน-หลัง ได้ด้วยตนเอง จากนั้นจึงขอพร
ชาวพุทธสามารถตั้งนะโม 3 จบแล้วค่อยสวดมนต์บูชาเทพทางพราหมณ์ได้แต่ผู้นับถือศาสนาพราหมณ์จะเริ่มสวดบูชาพระพิฆเนศเป็นอันดับแรกแล้วต่อด้วยการสวดบูชาเทพองค์อื่นๆที่นับถือเพิ่มเติม
คาถา บทสวดบูชาพระพิฆเนศที่มีผู้นิยมใช้มากที่สุด อันได้แก่
- โอม ศรี คเณศายะ นะมะฮา (เป็นบทสวดหลัก)
- โอม กัง คณปัตเย นะมะฮา
(บทสวดของอินเดียเหนือ)
- โอม พิไลยาร์ พิไลยาร์ นะโม นะมะฮา
(บทสวดของอินเดียใต้)
- โอม เหรัมภะ ยะนะมะฮา
(หมายถึง ขอบูชามหาเทพผู้ยิ่งใหญ่)
- โอม เอกทันตะ ยะนะมะฮา
(หมายถึง ขอบูชาเทพผู้มีงาข้างเดียว)
- โอม กัง คณปติ ชารานัม กะเนชา
(หมายถึง ขอบูชาเทพผู้ทรงเป็นเกราะกำบังข้าพเจ้า)
- โอม วักกระตุณฑา ฮัม
(หมายถึง ขอนมัสการเทพผู้มีงวงยาวโค้ง)
- โอม ชยะคเณศา / ชยะคเณศา / ชยะคเณศา เทวา
ออกเสียงตาม ไจยกาเนช มนตรา ได้ว่า - โอม ไจย กาเนชา ไจย กาเนชา ไจย กาเนชา เดวา
(หมายถึง ขอชัยชนะจงมีแด่องค์พระพิฆเนศ)
- โอม ศรี มหา คณาธิ ปัตเย นะมะฮา
- โอม พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภ
ทุติยัมปิ พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภ
ตะติยัมปิ พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภ (บทสวดของไทย)
- โอม นะโม พระคเณศายะ / นะโมนะมะ คันธะมาละ
สิทธาหะนัง กะพะมะนะ / สัมมาอะระหัง วันทามิ (บทสวดของศิลปากร)
- โองการพินทุ นาถัง อุปปันนัง
พรหมมะโน จะอินโท พิฆเณศวรโต มหาเทโว
อะหัง วันทามิ สัพพะทา / สิทธิกิจจัง สิทธิกัมมัง สิทธิการิยัง ประสิทธิเมฯ
(บทสวดของไทยและที่ปรากฎ ณ ศาลพระพิฆเนศ เซ็นทรัลเวิลด์ ราชประสงค์)
- มหาเทวะ มหาสลัม มหาวะศะการัม
พระพิฆเณวา สะวะลัม พรหมมานัง
วิญญานัง โอม ทูปัง ทีปัง / มะนะสะการัม บุปผัง ญะลา ผลังนิล
- โอมปารวตี ปัตตเย ฮารา ฮารา ฮารา มหาเทวา
คาชะนะนัม ภูตะคณาธิเสวะตัม / กะปิตะชัมพู ผะละจารุภักษะณัม
อุมาสุตัม โศกะวินาศะ การะกัม / นะมามิ วิฆเนศวะระ ปาทะปังกะชัม
ความหมาย : พระพิฆเนศทรงเป็นสิ่งสูงสุด ทรงมีเศียรเป็นช้าง
ทรงมีสาวกมากมาย พระองค์ทรงโปรดผลมะขวิดและผลหว้า (บางตำราว่าผลชมพู่)
พระองค์ทรงเป็นบุตรแห่งพระแม่ปารวตี
ทรงเป็นผู้ทำลายความทุกข์ยากและความเจ็บปวด
ข้าพเจ้าขอน้อมนมัสการ เทพผู้ทรงมีพระบาทดั่งดอกบัว
- วักกระตุณดะ มหากายา
สุริยาโกติ สมาปราภา / นิรวิกนัม คุรุเมเดวา
สารวการ เยสุ สารวาดา
(บทอัญเชิญพระพิฆเนศ นิยมสวดกันมาก โดยเฉาพะในขณะถวายเครื่องสังเวยบูชา)
ความหมาย : ขอน้อมบูชามหาเทพ ผู้มีงวงอันโค้งยาว งดงามยิ่ง
พระองค์มีพระวรกายอันแข็งแกร่ง
บารมีของพระองค์ได้แผ่ออกดั่งแสงอาทิตย์เจิดจ้านับล้านดวง
ขอพระพิฆเนศวรโปรดประทานความผาสุขและชี้นำข้าพเจ้าไปสู่สิ่งที่ดีงามด้วยเถิด
- โอม เอกทันตายะ วิดมาเฮ
วักระตุณทายะ ดีมาฮี / ตันโน ดันติ ประโจตะยาต
(บทสวดคเณศาคายตรี)
ความหมาย : เราพร่ำสวดสรรเสริญแด่พระพิฆเนศผู้ยิ่งใหญ่
เราทำสมาธิเพื่อน้อมระลึกถึงท่าน ผู้ซึ่งมีงาข้างเดียว ขอพระองค์โปรดนำทางเราไปสู่สิ่งที่ดีงามด้วยเถิด
- โอม ตัด ปุรุษยา วิดมาเฮ
วักระตุณทายะ ดีมาฮี / ตันโน ดันติ ประโจตะยาต
ความหมาย : เราพร่ำสวดสรรเสริญแด่พระพิฆเนศผู้ยิ่งใหญ่
เราทำสมาธิเพื่อน้อมระลึกถึงท่าน ผู้ซึ่งมีงวงอันโค้งสวยงาม ขอพระองค์โปรดนำทางเราไปสู่สิ่งที่ดีงามด้วยเถิด
- โอม ตัต การาตายะ วิดมาเฮ
ฮาสติ มุกขายะ ดีมาฮี / ตันโน ดันถิ ประโจตะยาต
- โอม กัง กันนะปัตเย นะโมนะมะห์
ศรี สิทธิวินายัก นะโมนะมะห์
อัสตะ วินายัก นะโมนะมะห์
กันนะปติ บัปปา โมรายา
บทสวดบูชาองค์ สิทธิวินายัก พระพิฆเนศองค์สำคัญของโลก
และบูชาเทวรูป อัสตะวินายัก พระพิฆเนศที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ 8 แห่ง ณ ประเทศอินเดีย
เพลงบูชามีความยาวค่อนข้างมาก สามารถเปิดฟังขณะถวายของหรือทำสมาธิ
- โอม ศรี คเณศายะ นมัช
โอม นมัส ศรี อาทยา / เวทา ประทิปาทยา
ชัช ชัย สวะ-สัมเวทยา / อาธัม-รูปา
- โอม ตัดสัต โอม มหาเดวา
มหาณัม มหาวัสสกาลัม / มหาพิฆเนศวรา
พรหมมานัง วิญญานัง / นมัสสามิ นะโม นะมะ
- โอม ศรี คเณศายะ นะมะฮา
หริโอม ศรีคณปตเย นะมะฮา
สิทธิสวาหะ
หริโอม ศรีคณปตเย นะมะฮา
โอม ศรี คเณศายะ นะมะฮา
- โอม ศรีม ฮรีม กลัม / คเณศวรายะ
พรหมรูปายะ จารเว / สรวะ สิทธิ ปรเทศายะ
วิฆเนศายะ นะโม นะมะฮา
- โอม ศรีม กัม สุภัคยะ กันปัตเย
วาร วารดะ สารวาจานัม เม วาษามะเน สวาหะ
(ลักษมีคเณศมนตรา)
สวดเพื่อขอประทานความสำเร็จในการค้าและการติดต่อเรื่องธุรกิจ - บทนี้สวดขอพรได้ทั้งพระแม่ลักษมีและพระพิฆเนศ
- โอม ศรีม ฮรีม กรีม กลัม กันปัตเย
สารวะ การยะ สิทธิ คุรุ คุรุ สวาหะ
(ศริประ คณปติ มนตรา)
- โอม กัม กลัม หะริทรา กันปัตเย วาร วารัดดะ
สารวจัน รทายัม สตัมไภย สตัมไภย สวาหะ
(หริทรา คณปติ มนตรา)
- โอม วักกระตุณทาย กันดาษไตร
กรีม ฮรีม ศรี กัม คณปัตเย วาร วารัดดะ
สารวาจัน เม วาษามะเน สวาหะ
(ไตรโลคยา โมหัน คเณศ มนตรา)
- โอม นะมะหะ อุชชิสตะ
คเณศายะ หัสติ / พิชะสิ ลิเขสวาหะ